[źródło: http://www.antoranz.net/CURIOSA/ZBIOR4/C0405/06-QZD00095_Tardigrada.HTM]
Prawda, że zwierzaczek ten przypomina niedźwiedzia? I tak się też nazywa po angielsku i niemiecku - niedźwiedź wodny.
Ale który niedźwiedź wytrzyma zanurzenie w płynnym helu, wodorze, alkoholu absolutnym, eterze, solance o stuprocentowym nasyceniu, siarkowodorze, zniesie temperatury w przedziale od prawie absolutnego zera do plus 150 oC, wreszcie odwodnienie do zera wilgotności? Nie wyobrażam sobie takiego niedźwiedzia, nawet pluszowy niedźwiadek tego nie zniesie.
A ten, przeniesiony po takich torturach do środowiska o temperaturze w zakresie od zera do trzydziestu stopni, zanurzony w cienkiej warstewce wody z dostępem tlenu, po bardzo krótkim czasie (od kilkudziesięciu minut do kilku godzin), jakby nigdy nic, otrząśnie się i żyje sobie spokojnie dalej. Co więcej, czas hibernacji (uśpienia) w suszy i poniżej zera trwać może nawet sto lat. Ta forma istnienia organizmów żywych nazywa się kryptobiozą, czy anabiozą.
Zupełnie zdumiewająca jest też jego odporność na promieniowanie jonizujące. O ile dla człowieka dawka letalna wynosi ok. 500 rentgenów, niedźwiadek przeżywa dozy rzędu 570.000 rentgenów. W tym względzie chyba tylko niedźwiadek pluszowy może konkurować z niedźwiadkiem wodnym...
To niezwykłe zwierzę to niesporczak (Tardigrada) o bardzo niejasnej pozycji systematycznej - bezkręgowiec, zbliżony do stawonogów i pratchawców, z zachowania przypomina nicienie lub roztocze czy mszyce, a najbardziej roślinne wampiry..
Występuje właściwie wszędzie, biorąc pod uwagę jego właściwości biologiczne, aż dziwne, że jego liczebność w zajmowanym przez niego środowisku jest raczej umiarkowana. Ale to chyba jedyna grupa zwierzęca (znanych jest około 800 gatunków, ale na pewno jest ich wielokrotnie więcej), która opanowała cały świat, wszystkie strefy geograficzne i wszystkie nisze ekologiczne. Od Arktyki, poprzez równik, do Antarktyki (jedno z nielicznych tam zwierząt), od gór (6000 m npm) do morskich głębin. Jest dosłownie wszędzie. Jeśli dobrze poszukać, znajdziemy go w ogródku czy w domu, w doniczce lub na roślinach łąkowych czy akwaryjnych przyniesionych z zewnątrz. Przebywa najchętniej w cienkiej warstwie wody pokrywającej liście w każdym wilgotnym środowisku.
Opis anatomiczny jest zdumiewająco obszerny. Ma głowę z mózgiem, oczy, układ nerwowy z węzłami okołoprzełykowymi i pniami brzusznymi, skomplikowany układ pokarmowy z gruczołami ślinowymi oraz układ wydalniczy z systemem filtrującym. Są to zwierzęta rozdzielnopłciowe z zapłodnieniem wewnętrznym, dochodzi więc skomplikowany układ rozrodczy i etologia związana z poszukiwaniem partnerów i kopulacją. Na dodatek znoszą pięknie rzeźbione jaja. Żadna kura tego nie potrafi. Znane są jednak gatunki partenogenetyczne. Dochodzi jeszcze układ mięśniowy, narządy zmysłów, urządzenia do nakłuwania roślin, bo żywi się wysysając treść komórkową roślin na których mieszka, choć niektóre gatunki są bakteriożerne lub amebożerne. Nie mają układu oddechowego i naczyniowego, bo im to nie jest potrzebne ze względu na wymiary. Nie zajmuje się wychowywaniem dzieci, nie posiada umiejętności posługiwania się komputerem czy korzystania z telewizji, choć kto to może wiedzieć... Ale wszystkie wymienione umiejętności i cechy zawarte są w ciele o wymiarach od pięćdziesięciu mikronów (wielkość największych bakterii) do 1,2 milimetra!
Daremnie by szukać tak wytrzymałego niedźwiedzia, a nawet pluszowego niedźwiadka o tak skomplikowanej budowie i funkcjach, choć niedźwiedzie są o wiele rzędów wielkości potężniejsze.
Pojawił się na świecie wiele setek milionów lat temu (z wykopalisk znany jest sprzed 530 milionów lat) i od tego czasu nie wiele się zmienił.
Jaja niesporczaków:
